Wat te doen als uw naaste gestorven is?
Ook als een sterven verwacht is, is de laatste uitademing vaak een ervaring die je overvalt. Wat te doen na die laatste uitademing?
Er zijn geen regels of voorschriften en ieder mens gaat anders met het sterfbed van een naaste om. Hieronder volgen 11 handreikingen en overwegingen. Voel wat u aankunt of aan wilt gaan rondom het sterfbed.
Handreikingen
- Neem de tijd. Er is geen enkele haast om een zorgverlener of uitvaartondernemer te informeren. Dit is een moment dat niet terugkomt, maak er gebruik van om deze tijd volledig te ervaren.
- Laat de gestorvene, indien mogelijk, een aantal uren rusten voordat met de laatste zorg wordt begonnen. Ook na de laatste uitademing gebeurt er nog veel op de subtielere niveaus.
- Vertel de gestorvene dat hij dood is, dat hij het leven heeft losgelaten en niet meer van de aarde is.
- Doe de laatste zorg zelf, al dan niet met een zorgverlener, of verricht kleine handelingen zoals het scheren, kappen, aanbrengen van make-up of sierraden.
- Olie de handen als ritueel van dank voor handen die een leven lang hebben gezorgd en gewerkt.
- Baar, als dat mogelijk en voor betrokkenen wenselijk is, thuis op in een opgeruimde en schone omgeving. Zet desgewenst kaarsen of bloemen neer.
- Ga regelmatig bij de gestorvene zitten. Betrek ook (klein)kinderen hierbij zonder dat te forceren.
- Een sterfbed is een intensieve tijd en kan veel van u vragen. Zorg voor de nodige ondersteuning en tijd voor uzelf.
- Waken brengt je in een andere tijdsbeleving, je begeeft je op de grens van leven en dood. Weest u zich daarvan bewust wanneer u de buitenwereld weer ingaat.
- Rondom een sterven kunnen zich subtiele ervaringen en gewaarwordingen voordoen. Koester deze ervaringen die niet zelden een onuitwisbare indruk achterlaten.
- Als het moment van afscheid nadert, sluit dan de kist en benoem dat dit het laatste moment is dat u de overledene kunt zien en aanraken.
