Stap over je persoonlijke drempel en lees dit boek
Korine van Veldhuijsen schreef ‘Aan het Sterfbed’ op basis van interviews met mensen die getuige waren van het overlijden van een naaste. Van Veldhuijsen schrijft goed en de verhalen komen binnen. Het lijkt alsof ze de toon van elke verteller zo goed mogelijk heeft willen bewaren.
Sommige verhalen snijden door je ziel. Zoals die van de moeder van baby Len. Zij verhaalt over zijn vroeggeboorte en de pijn die hij meteen al lijdt. Len sterft, blijkt een uur later weer te ademen en sterft een uur later opnieuw in de armen van zijn ouders. Lens moeder ervaart zijn overlijden als ‘een cadeau waarop we niet zaten te wachten maar dat we met alle liefde die we in ons hadden, hebben uitgepakt’. Len kreeg in de zeer korte tijd dat hij leefde bakken met liefde van zijn ouders.
Andere verhalen gaan over het sterven van ouders, zussen, broers, goede vrienden, of onbekenden die in een hospice verblijven. We lezen hoe een zoon zijn vader ziet aftakelen. Dat hij dat proces ‘in- en intriest’ vindt maar dat zijn vader er vrolijk onder blijft. Hoe een dochter haar moeder ‘aartsvaderlijk’ ziet sterven en daardoor enorm benieuwd raakt hoe het laatste moment op aarde voor haarzelf zal zijn. Hoe een broer steeds opnieuw 1500 kilometer rijdt om bij zijn stervende ‘brother in arms’ in Zweden te kunnen zijn.
Karel van Kesteren vertelt over zijn ervaringen als vrijwilliger terminale thuiszorg. Dat hij ’s nachts de onrust en de pijn van een stervende vrouw niet kan aanzien. En besluit naast haar in bed te gaan liggen, zodat ze zich niet meer bezeert aan de stalen bedranden. Hij legt zijn hand op haar rug en voelt haar ontspannen. Wanneer de vrouw nog een keer wakker wordt, slaat ze haar arm om hem heen en zegt dat ze het leven nog niet kan loslaten terwijl ze weet dat het moet. Bijna een verontschuldiging. De vrouw sterft ’s ochtends. Karel is open over zijn aarzeling om zo intiem te zijn met deze stervende vrouw. Maar weet ook dat hij het uit liefde deed en dat het met seksualiteit niets te maken had.
Niet alle verhalen zijn mooie verhalen in de zin van dat er een mooi sterfbed is geweest. Zo vermeden de doodzieke Bert en zijn beste vriend Robin de woorden dood en sterven. Toch wisten ze beiden dat het einde eraan kwam. Robin organiseerde voor Bert een afscheidsfeestje in de vorm van een verjaardagsfeestje. En Bert vertelde Robin welke muziek het meest voor hem betekende en waar hij die op zijn computer bewaarde. Nadat Bert was overleden stelde Robin zichzelf vragen over het stervensproces en werd hij vrijwilliger in een hospice. Later richtte hij samen met zijn vrouw een bezinningshuis op.
‘Aan het sterfbed’ geeft inzicht in het stervensproces. Iets waar we allemaal mee te maken krijgen. Een dergelijk boek – vol met persoonlijke verhalen over het sterven van een naaste – is voor zover ik weet niet eerder verschenen. Bijzonder, omdat we allemaal willen weten hoe sterven kan zijn. Maar ook begrijpelijk, omdat de meeste mensen er liever nog niet bij stilstaan. Dus stap over je persoonlijke drempel en lees het boek. Het maakt daarbij niet uit welk geloof of levensovertuiging je hebt. Van Veldhuijsen tekende de mooie, soms confronterende, soms geruststellende, maar bovenal liefdevolle verhalen op voor iedereen.
Lees ook het verhaal ‘Bij bewustzijn en vol vertrouwen’ van Martha Mensink over haar moeder uit: ‘Aan het sterfbed’.