Mohammed Benzakour schreef het boek “Yemma, stilleven van een Marokkaanse moeder”. Yemma betekent moeder in het Marokkaans. Hij schrijft het boek over zijn moeder, die geen Nederlands spreekt en niet kan lezen en schrijven. Huis, gezin en Allah, dat zijn haar domeinen. Zijn moeder krijgt een beroerte waardoor ze halfzijdig verlamd raakt en niet meer kan praten. Ze wordt volledig zorgafhankelijk. Benzakour treedt op als tolk en belangenbehartiger in het revalidatiecentrum en alle zorginstellingen waar zijn moeder mee te maken krijgt. Hij loopt ertegenaan dat zijn moeder en haar cultuur en overtuiging niet begrepen worden en dat hier geen rekening mee wordt gehouden. Maar hij geeft niet op en probeert op alle mogelijke manieren alles toch voor elkaar te krijgen.
Een groot geloof
Benzakour schrijft in het boek Yemma ontroerend mooi hoe het contact met zijn moeder verandert, maar ook dieper wordt. Hij probeert van alles om haar aan het lachen te krijgen en door de tranen heen te prikken. Door de beroerte kan zij zich helemaal niet meer uitdrukken. De buitenwereld begrijpt haar niet en zij de buitenwereld niet. Een vrouw die niet duidelijk kan maken wat zij nodig heeft en wat zij graag zou willen. Een vrouw die vanuit een groot geloof leeft en ook nu nog steeds bidt, maar dan met één hand. En met haar gezicht naar de verkeerde kant.
Een stem geven
Haar zoon probeert haar aan alle kanten te helpen en vecht voor haar en wordt daarbij niet altijd vriendelijk bejegend. Hij toont in het boek zijn emoties over een moeder die totaal afhankelijk is geworden en vroeger een sterke vrouw was, die vond dat zij niet stil mocht zitten en door moest gaan. Soms duurt het weken voordat hij begrijpt wat zijn moeder wil vertellen. Dit maakt hem erg verdrietig en machteloos. In het boek beschrijft hij op wonderschone wijze zijn liefde voor zijn moeder, hoe moeilijk het is om haar nu op deze manier te zien maar ook hoe hij er nu op een andere manier voor haar kan zijn. Hij beschrijft het bezoek aan de logopediste en het onbegrip naar zijn moeder. Ze maakt totaal geen contact met zijn moeder en zegt dat zij zich niet wil verdiepen in de Islam. Na enige belrondes bleek dat – anders dan in omringende landen – in het hele land geen enkele logopedische opleiding of werkpraktijk te vinden is met methoden speciaal ontwikkeld voor analfabete, slecht Nederlands sprekende (moslim) allochtonen.
Ook in de zorginstelling neemt hij de zorg over als hij ziet dat haar tanden niet gepoetst zijn en haar nagels niet worden geknipt. Hij probeert er alles aan te doen om haar leven te veraangenamen en is er echt voor haar. Zijn moeder is haar humor niet verloren. Haar zoon plaagt haar en daagt haar uit, waarop zij vrolijk en giechelend kan reageren. Zo zegt hij heel mooi en ontroerend: “Ik wil mijn stemloze moeder een stem geven. Een stem tegen de vergetelheid. Dit boekwerk is mijn enige en laatste redmiddel om haar nog enigermate te redden, te reanimeren, tot leven te wekken. Zolang ik schrijf, sterft ze niet.”
Dit indringende boek maakt pijnlijk duidelijk dat we in Nederland nog geen rekening houden met anderstaligen en beschrijft de bureaucratie en het culturele onbegrip in de zorg. Er wordt geen rekening gehouden met de gewoontes en overtuigingen van de andere cultuur.
Yemma, Mohammed Benzakour
Zie ook de theatertour ‘Een zorg voor later’, gebaseerd op het boek Yemma