Uw bijdrage maakt het verschil!

Wij kunnen ons werk doen dankzij gulle donaties van fondsen en particulieren. Vindt u ons werk belangrijk voor de Nederlandse samenleving? Word dan ook donateur van de Stichting. Meer informatie
Kom je ook? Laatste kaartjes voor de boekpresentatie Licht op sterven in Weesp! Lees meer

Omgaan met angst – 12 tips

Angst is een wijdverbreid fenomeen in onze samenleving en kent vele gradaties. Angst is in principe functioneel. Het is een waarschuwingssignaal, een vlucht- of vechtimpuls, bedoeld om ons in leven te houden. De dood echter is onvermijdelijk. Het verzet opgeven en meegaan met wat het leven van ons vraagt – ook op het sterfbed – is voor eenieder van ons een uniek en persoonlijk proces. Het duurt zo lang als de stervende daarvoor nodig heeft.

Hier volgen 12 handreikingen om te leren omgaan met angst voor de dood.

  1. Bedenk dat als we alles moeten loslaten wat ons eigen was, wat ons vertrouwd was en houvast bood, inclusief ons lichaam, dat vanzelfsprekend angst oproept.
  2. Beschouw angst niet als negatief maar als een natuurlijk gegeven dat om erkenning vraagt. Angst verdwijnt niet wanneer we deze onderdrukken. Als we in staat zijn angst te doorvoelen komen wij dichter bij wie wij ten diepste zijn.
  3. Stel jezelf de vraag: Wie ben ik? We hebben de neiging ons te identificeren met de verhalen die wij over onszelf vertellen, met onze gedachten, emoties en ons lichaam. We weten niet meer wie wij in essentie zijn.
  4. Weet dat angst niet te controleren of te beheersen is. Leer om te gaan met onzekerheid en met het niet-weten. Dat vergt een nieuwsgierige geest die open staat voor mogelijkheden.
  5. Praat over angst. Je brengt er dan ruimte in en dat geeft angst minder macht.
  6. Onderzoek je angst. Wees je bewust van lichamelijke reacties zoals trillen, transpireren, hartkloppingen of piekeren. Probeer niet om de angst weg te krijgen want dan bevecht je het (zie kader).
  7. Vang angst op als een wee, blijf ademen en neem gedachten die opkomen niet serieus. Angst komt in golven, zorg dat jouw aandacht niet meegenomen wordt.
  8. Kijk ‘het beest in de bek’. Kijk angst in de ogen en ga het aan. Doe het eventueel stapje voor stapje.
  9. Mediteer of beoefen mindfulness. Meditatie vergroot ons gewaarzijn van de gedachtepatronen die angst veroorzaken en helpt ons om angst te overwinnen.
  10. Moed is de kracht die vrijkomt bij angst. Moed om tot overgave te komen en het oude, dat was ons niet meer dient, los te laten.
  11. Weet dat ergens in de tijd zal blijken dat angst een richting gever is geweest op weg naar innerlijke vrijheid.
  12. Heb eerbied en een compassievol hart. Wanneer je angst bij de stervende vermoedt vraagt dat in de eerste plaats eerbied voor het proces dat de ander doormaakt. Het vraagt om erkenning en een open en compassievol hart.

Angst onderzoeken:

 

Waar ben je bang voor?

Welke gedachten heb je daarbij?

Waar voel je angst?

Wat zijn je lichamelijke reacties?

Welk gedrag zie je bij jezelf: vechten, vluchten, bevriezen?

Hoe ga je om met jouw angst?

Ben je in staat om angst te erkennen?

Wat gebeurt er als je dat doet?