Sterven en de dood worden steeds meer bespreekbaar in onze samenleving. Tal van initiatieven in het land dragen daaraan bij. Hier vindt u een selectie van nieuwsfeiten en activiteiten. Wij zijn natuurlijk verre van compleet maar plaatsen graag uit betrokkenheid wetenswaardigheden die, al dan niet zijdelings, raken aan onze missie.
Op 10 en 11 november haalt Radboud Universiteit de dood uit haar verdomhoekje met het Sterf! Filmfestival. Met uiteraard een brede selectie stervensgoede films. Daarnaast schuif je aan bij je laatste avondmaal, ontmoet je true crime podcasters of bezoek je samen met je kinderen een crematorium voor kleine dieren. Het hele programma vind je hier.
Er bestaan veel rituelen voor het verwerken van rouw na de dood. Maar wat als de rouw al vóór de dood begint?
In Pogingen Tot Afscheid pogen we iets te verbeelden dat bij een naderende dood zou kunnen ondersteunen. Een balans tussen rituelen, handelingen, verhalen, monologen en dialogen, waarbinnen de toeschouwer zich vrij mag voelen om te bewegen tussen de rol van toeschouwer en de rol van deelnemer in een ritueel.
Voor tickets op 7 oktober in Utrecht en 14 oktober in Amsterdam, bezoek je de website www.pogingentotafscheid.nl
Op 23 september is het “Vergankelijkheidsdag” en opent Rituals to Root haar deuren voor een goed gesprek. Dit is hét moment om stil te staan bij het leven en de eindigheid ervan.
We gebruiken “Kaartjes van Betekenis”, een toegankelijk kaartspel met vragen die er toe doen. Vragen over afscheid en verlies, over eigen gedachten over de dood, over dat wat belangrijk voor je is. Om samen te bespreken, te beantwoorden, jezelf en anderen beter te leren kennen.
De deur staat open van ons fijne warme huis Windekind in Almere Oosterwold vanaf 13:30 uur. Om 14:00 uur starten we en om 16:00 uur sluiten we af met een bezoek aan de weelderige Troosttuin ter plekke. Voor koffie, thee en lekkers zorgen wij. Er zijn geen kosten aan verbonden, wel is het nodig je op te geven: zilla@ritualstoroot.nl of voor meer info: https://www.ritualstoroot.nl/huiskamergesprekken-van-betekenis/
Stichting Rituals to Root is een non-profit vrijwilligersstichting in bewust leven en sterven. Er wordt ritueel- en stervensbegeleiding geboden waarin verbinding, verdieping en zingeving ontstaat.
Een breed palet aan zingevingsactiviteiten is mogelijk van persoonlijke begeleiding bij het levenseinde tot groepsactiviteiten als verdiepingsavonden, thema(mid)dagen en (dag)workshop. In 2023 bestaat de stichting 5 jaar en dat wordt gevierd met een officiële opening van de Troosttuin en een ‘Open Dag’ waarin vrij toegankelijke activiteiten worden geboden.
Bezoek voor meer informatie de website van Rituals to Root.
Stadshospice Utrecht en Utrecht in Dialoog starten op 24 maart een reeks thema gesprekken over de dood.
‘Praten over een laatste levensfase gaat vooral over het leven’ vertelt Joop Kools, dialoogbegeleider bij UiD en vrijwilliger bij het Stadshospice Utrecht. ‘Het gaat vooral over wie je bent, wat voor jou het leven betekent, de moeite waard maakt, over wat anderen voor je betekenen”. De dialoog is daar een beproefd middel voor. Het nodigt uit om echt naar elkaar te luisteren en samen te onderzoeken wat voor jou en de ander wezenlijk waardevol is. Je inspireert anderen met jouw zienswijze en gaat ook rijker naar huis doordat je door de bril van anderen hebt mogen kijken.’
Wereldpremière van een compositie naar het Tibetaans Dodenboek.
In aanloop naar het Internationale Cello Festival ’23 brengt CelloWercken Zutphen de wereldpremière: Goed leven en goed sterven. Een indrukwekkend filosofisch vierluik met drie pré celloconcerten op 14 januari, 18 februari en 16 april die samenkomen in een grootse apotheose begeleid door het Stadskoor tijdens het Zutphens cellofestival op 26 augustus 2023.
Exclusieve compositie
Exclusief voor CelloWercken Zutphen componeerde Xiaoyong Chen de muziek voor ‘Goed leven en goed sterven’. De concerten zijn gebaseerd op de vier overgangsfases (bardo’s) die worden beschreven in het Tibetaanse Dodenboek: de bardo van het huidige leven, die van het sterven, de bardo van de tussenfase na het sterven, en die van de zoektocht erna naar de wedergeboorte.
Betekenisvol leven
Zutphens boeddhist en schrijver Sebo Ebbens leverde de opzet en de teksten voor deze buitengewone compositie. Volgens hem leert het Tibetaans Dodenboek ons dat we met name een kwalitatief goed leven kunnen leiden wanneer we beseffen dat ons leven eindig is. Dan is het mogelijk om die keuzes te maken die ons leven betekenisvol maken. Sebo Ebbens leidt de concerten in met een (kort) inspirerend voorwoord.
Cellisten en Stadskoor
Onder leiding van artistiek leider Jeroen den Herder, brengen de cellisten van het Ensemble CelloWercken Zutphen samen met het stadskoor vier bijzondere concerten ten gehore.
Voor tickets: Cellowerckenzutphen.nl
Onlangs zijn in de gemeente Heusden in Brabant op drie begraafplaatsen brievenbussen voor ‘hemelpost’ geplaatst. Deze begraafplaatsen liggen in Heusden, Drunen en Vlijmen. Initiatiefnemer is rouwtherapeut Willemien Jobsen uit Drunen. Zij merkte dat er sinds de pandemie bij het afscheid van dierbaren meer behoefte is aan rituelen en symbolen. Het schrijven van een brief of kaart of het maken van een tekening is zo’n ritueel. Je ‘praat’ even met je dierbare, vertelt wat je bezig houdt of waar je mee bezig bent.
De beheerder van de begraafplaats leegt elke week de brievenbussen. De post bewaart hij veilig en zorgvuldig, uiteraard ongeopend. Een ander mooi ritueel is dat alle post op Wereldlichtjesdag, de tweede zondag in december, in een vuurkorf wordt verbrand. Zo gaat de post symbolisch naar de hemel.
Het initiatief krijgt navolging op steeds meer begraafplaatsen.
Hoe kun je leerlingen ondersteunen en leer je ze spelenderwijs om te gaan met dood en verlies? Door les te geven uit de digitale lesomgeving ‘Doodgewoon in de klas’ van Museum Tot Zover. Haal de dood uit de taboesfeer. Gebruik deze concrete handvatten om met het onderwerp aan de slag te gaan in de klas. Voor groep 7/8.
Voor meer informatie.
Samen voor een beter leven voor, met en na kanker. Nu morgen en in de toekomst. Op 17 november 2022 vond de kick-off meeting plaats. Doel daarvan was om gezamenlijk een brede maatschappelijke beweging te starten, die samen een Nederlandse Kankeragenda opstelt én uitvoert.
Initiatiefnemers van dit collectief zijn IKNL, KWF en NFK.
Het Landelijk Expertisecentrum Sterven draagt haar steentje bij door zich te blijven beijveren ‘aandacht voor sterven’ en plek te geven op de agenda.
Voor meer informatie.
Op 15 november lanceert het ministerie van VWS een campagne over palliatieve zorg in samenwerking met PZNL.
Waarom een campagne?
De campagne heeft als doel om ervoor te zorgen dat mensen die te horen hebben gekregen dat ze niet meer beter worden en hun naasten informatie tot zich nemen over palliatieve zorg, zodat ze tijdig en voorbereid het gesprek kunnen voeren over hun wensen en behoeften (met elkaar en met zorgverleners).
Campagne insteek & doelgroepen
In de campagne staan drie mensen in de palliatieve fase centraal. Zij vertellen over hun situatie, de verschillende vormen van palliatieve zorg die ze krijgen en de kwaliteit van leven die het hen en hun naasten biedt in de laatste levensfase.
Meer over de campagne.
Leaving Gracefully nodigt u uit om informatie te verzamelen en te reflecteren op een aantal vragen die relevant zijn voor uw laatste levensfase en overlijden. Hiervoor hebben de initiatiefnemers een pakket samengesteld dat een werkboek en informatieboek bevat.
‘Deze voorbereiding is wellicht een van de meest liefdevolle dingen die je kunt doen voor jezelf en de mensen die je achterlaat. Zij moeten namelijk alle praktische zaken regelen op de manier die jij wilt. Door het op een rij zetten van belangrijke zaken heb je de verantwoordelijkheid genomen om je leven af te ronden.’
Bezoek Leaving Gracefully
‘Aangekondigd Einde’ is de titel van de driedelige podcastserie van Silvia Bromet die Hospice Bardo vanaf 8 oktober uitbrengt.
Podcastmaker Silvia Bromet gaat de dood liever uit de weg. Als zij Christiaan Rhodius tegenkomt, snapt zij ook niet hoe hij zijn werk als arts in hospice Bardo kan uitoefenen en iedere dag stervende mensen begeleidt. Christiaan nodigt Silvia uit om met hem mee te lopen. Silvia, nieuwsgierig genoeg om op zijn aanbod in te gaan, stapt doodsbang Bardo binnen.
Luister via de trailer naar wat je vanaf 8 oktober kunt verwachten in Aangekondigd Einde.