Uw bijdrage maakt het verschil!

Wij kunnen ons werk doen dankzij gulle donaties van fondsen en particulieren. Vindt u ons werk belangrijk voor de Nederlandse samenleving? Word dan ook donateur van de Stichting. Meer informatie
#Boekrecensies

Boekrecensie: Sterven als een stoïcijn

Eveline Veenstra, boekrecensent

21 november 2025

2 minuten lees tijd

Boekrecensie: Sterven als een stoïcijn

“We moeten leren datgene te willen dat er gewoon al is en gebeurt. Dan halen we de oorzaak van ons lijden weg”

Een stoïcijnse denkwijze waar de auteur, Marja Havermans, achter staat en meteen toegeeft dat het een moeilijke opgave blijkt. Zij wordt geconfronteerd met de ziekte en het overlijden van haar echtgenoot.

De auteur heeft na haar opleiding lichamelijke opvoeding Nederlands en filosofie gestudeerd en is met name gegrepen door de leer van de stoïcijnen. In die leer wordt ziekte en dood geaccepteerd als natuurlijke verschijnselen die bij het leven horen. Je daar tegen verzetten is zinloos en zou het lijden alleen kunnen verdiepen en verergeren.

Tijdens het ziekteproces van haar partner neemt zij waar hoe hij deze zienswijze toepast door veerkracht en aanpassingsvermogen te tonen: hij neemt zijn situatie zoals die zich voordoet. Hierdoor kan hij genieten van de fijne momenten.

Dat wil volgens de auteur niet uitsluiten dat emoties een rol spelen. Deze zijn er wel degelijk en kunnen met hulp van het verstand bijgestuurd worden. Een voorbeeld uit haar verhaal is dat zij verdriet heeft dat zij haar partner te vroeg heeft verloren aan de dood, maar zich realiseert dat zij 40 jaar liefde met hem heeft mogen kennen.

In het boek is er een mooie afwisseling tussen het persoonlijke verhaal van de auteur, informatie over de leer van de stoïcijnen en haar beschouwingen daar op.

De leer kan ons helpen te aanvaarden wat het leven ons geeft en hierdoor onze kwaliteit van leven te optimaliseren in het nu.

N.B.: ‘Sterven als een stoïcijn. Filosofie bij ziekte en dood | Marja Havermans

Schrijf u in voor de nieuwsbrief en blijf op de hoogte.