Gedenk regelmatig de dood, de vernieler van de lusten, is een uitspraak van de profeet Mohammed. Moslims beseffen dat de verlangens niet meer blijven bestaan bij het sterven. Ze worden opgeroepen de dood vaak ter sprake te brengen en zich zo beter voor te bereiden op dat overgangsmoment. Imans geven regelmatig een lezing over de dood opdat de geloofsbroeders er niet door verrast zouden worden.
De islam zoekt hoe de ziel en het lichaam zich na de dood verhouden en hoe de nabestaanden zich moeten gedragen in de nabijheid van de dood. De ziel (roeh) vindt haar oorsprong in Allah en leeft eeuwig. Het lichaam en de geest (nafs) zijn sterfelijk. Veel moslims geloven dat de ziel van de overledene voortleeft na de dood van het lichaam en de geest.
De sjitische traditie zegt dat de dode kort na zijn overlijden door twee engelen wordt bezocht. Daarom kan een iman bij het graf van de overledene een tekst uitspreken die een antwoord geeft op de vraag die de engelen aan de overledene stellen over zijn of haar levensloop. Soms worden de schroeven van het deksel van de kist losgedraaid. Soms wordt aan de binnenzijde van het graf een nis aangebracht om de engelen de nodige ruimte te geven. Allereerst luisteren die of de overledene de Sjahada (de geloofsbelijdenis) kan reciteren. Vervolgens ondervragen de goddelijke boodschappers de dode en nemen ze akte van zijn goede en slechte daden. Als de dode de geloofsbelijdenis kent, wordt zijn graf ‘opengemaakt’ zodat hij of zij meteen al kan ervaren hoe het paradijs zal zijn. Een uitzondering vormen de martelaren van het geloof. Zij gaan onmiddellijk naar het paradijs. De dode, die de geloofsbelijdenis niet kent, wordt ‘geslagen’. Voor hem of haar ziet de toekomst er minder goed uit.
Ook de dag van het oordeel speelt een belangrijke rol in het geloof van moslims. De traditie vertelt dat de doden worden opgewekt en naar een verzamelplaats gebracht. Allah spreekt daar zijn oordeel uit. Hij maakt daarbij gebruik van een weegschaal. In de schalen liggen de boeken die de engelen over de goede en de slechte daden van de doden geschreven hebben. Na het oordeel wacht voor sommigen de hel, anderen mogen het paradijs binnentreden.
De begrafenis verloopt volgens strikte voorschriften: het lichaam wordt gewassen en in schone doeken gewikkeld. Intussen wordt gebeden. De begrafenis volgt onmiddellijk daarop.
In de begrafenisstoet worden moslims geacht te denken aan de dood en God te aanroepen en aanbidden. De begrafenis moet op een islamitische begraafplaats plaatshebben, crematie is verboden. Onderaan in het graf wordt een uitholling gemaakt in de richting van Mekka. Vooraleer het graf gesloten wordt, wordt het driemaal met twee handen vol water besproeid. Het graf wordt met aarde verhoogd. Tenslotte volgt de smeekbede voor de overledene.