Wat als het leven niet eindigt bij de dood, maar zich op een wonderlijke manier voortzet in een andere vorm van nabijheid? Steeds meer nabestaanden vertellen dat zij hun overleden dierbaren nog ervaren: in een droom, een geur, een stem of simpelweg een diep innerlijk weten dat de ander dichtbij is. Empirisch onderzoek laat zien dat dit een veelvoorkomend en normaal verschijnsel is. Zo heeft 12% van de Nederlanders na het overlijden van een dierbare contact met deze overledene. Bij weduwen en weduwnaars stijgt dit naar 50%, en bij ouders die een kind verloren zelfs naar 75%. Voor velen is dit een bron van troost en kracht, een ervaring die richting en rust geeft in een tijd van rouw.
Schroom om openlijk te delen
Binnen de wetenschap bestaat een open houding ten aanzien van dit fenomeen, maar maatschappelijk heerst vaak terughoudendheid om hier open over te spreken. Nabestaanden vrezen vooroordelen of het stempel van ‘abnormaal’, terwijl deze ervaringen juist een natuurlijke manier blijken te zijn om met verlies om te gaan.
Wetenschappelijk onderzoek naar betekenisgeving
Mijn onderzoek laat zien dat betekenisgeving aan postuum contact een dynamisch en gelaagd proces is. Voor sommigen bevestigt het hun geloof of levensbeschouwelijke overtuiging, voor anderen zet het hun wereld- en mensbeeld juist op losse schroeven. Wat vrijwel iedereen deelt, is de ervaring dat de overledene op een bepaalde manier blijft voortbestaan en dat dit diepe vragen oproept over leven, dood en verbondenheid.
Eerst ervaren, dan geloven
‘Eerst ervaren, dan geloven’, zei een respondent treffend. Het gaat niet om dogma’s of theorieën, maar om de geleefde ervaring zelf. Juist daarom is het belangrijk dat professionals en samenleving ruimte maken voor deze verhalen. Niet om ze te beoordelen of te verklaren, maar om ze te erkennen als waardevolle en vaak levensveranderende ervaringen. Want naast troost en kracht kunnen ze ook verwarring of angst oproepen. Nazorg en een open, oordeelloze houding zijn daarom essentieel.
Hoogste tijd voor een nieuwe benadering van rouwzorg
Rouwzorg moet niet alleen uitgaan van levensbeschouwelijke kaders, maar ook van persoonlijke vormen van zingeving. Iedereen beleeft verlies anders, en juist die diversiteit verdient erkenning. Ervaringsdeskundigen spelen hierin een sleutelrol: zij weten hoe het voelt een overleden geliefde nabij te ervaren. Hun verhalen bieden steun, verminderen gevoelens van isolement en versterken verbondenheid. Zo ontstaat rouwzorg die niet alleen draait om verdriet, maar ook om betekenis en engagement. Het delen van ervaringen draagt bij aan existentieel welzijn en helpt verlies te verweven in het leven. Daarom is uitbreiding van het zingevingsmodel nodig, met persoonlijke ervaringen als volwaardig onderdeel van het proces.
Het wonder dat LEVEN heet
Het wonder van leven en dood blijkt groter en complexer dan we vaak durven erkennen. Misschien is het tijd om ons te laten verwonderen, om niet de feitelijkheid van de ervaring centraal te stellen, maar de persoonlijke betekenis ervan. Want juist in die betekenis ligt de kracht om verlies te dragen, nieuwe perspectieven te vinden en het leven, in verwondering, opnieuw te omarmen.
Professional met levenservaring, moeder in rouw
Naast professional met levenservaring en een ongelovige geest ben ik ook moeder in rouw. Ik heb dagelijks contact met mijn ‘overleden’ zoon. De zwaarte die sindsdien op mijn leven rust, is tegelijkertijd vervuld van lichtheid, wijsheid, humor en verwondering. Wat blijkt? Ik heb dagelijks contact met mijn zoon. Onze verbinding zet zich voort: ik ervaar zijn nabijheid, spreek met hem, lach met hem en neem waar hoe hij zich voelt. Hij noemt zijn bestaan nu, het verlengde van het leven, en ik mag daarin meebewegen. Volgens mijn zoon draagt ieder mens dit‘verruimde waarnemen’ in zich, als een natuurlijk vermogen, niet als iets uitzonderlijks. Doodgewoon dus!
Bezoek voor meer informatie www.rouwevolutie.nl