Nog geen maand geleden was ik op de Veluwe om een lezing te houden voor protestanten en katholieken. De vraag die centraal stond was hoe je in het leven kunt loslaten en thuiskomen. Ik vertelde daar dat dit thema het meest markant naar voren komt in het sterven. Daar is het ultieme loslaten en daar wacht het definitieve thuiskomen. En in dat loslaten is er heel veel fysieke pijn en nog meer het verdriet om de naaste die heengaat. Maar midden in dat afscheid gebeurt er vaak het kleine of grote wonder. Daarom is het zo wijs om te durven wachten, ook al is er de machteloosheid aan het ziekbed en de aftakeling van de naasten.
Sterven is geen romantisch verhaal, het leven loslaten doet vaak zo zeer. Maar de paradox van het leven is dat in de grootste pijn de mooiste geschenken te vinden zijn. Als je naaste op het nulpunt van haar of zijn zwakte is, kan de laatste deur van het hart opengaan en kan er verbondenheid zijn die dieper gaat dan ooit. Als de naaste niets meer kan, geeft hij of zij het meest. En die geschenken troosten door de dood heen. Daarom is het goed en moedig om de tijd te nemen bij het laatste afscheid. Durf te wachten, hoe moeilijk dat ook is. Na die lezing kwam er een oudere man naar me toe, met tranen in zijn ogen. Hij verzorgde zijn ziekte moeder van 92 jaar en wilde graag met vakantie. De bestemming was al geboekt. Door mijn oproep om te durven wachten was hij gaan twijfelen. Moest hij wel gaan, vroeg hij zich af. En hij keek intussen zijn vrouw aan. De dag erna ontving ik van hem het bericht dat hij de vakantie had geannuleerd en bleef waken bij zijn zieke moeder. Vorige week stuurde hij me een mail om me te bedanken voor mijn advies. Want op de dag dat hij zou vertrekken voor zijn droomvakantie was zijn moeder van 92 jaar overleden. Hij had dat moment niet willen missen. Hij was bij zijn moeder toen zij het leven losliet en naar God ging.
Deze column van Leo Fijen verscheen ook in het KRO magazine van 29 oktober 2016