November is de maand waarin we meer dan anders geconfronteerd worden met sterfelijkheid en met de dood. Het wordt steeds vroeger donker en steeds later licht. Wij keren als vanzelf naar binnen en lijken gemakkelijker de verbinding te ervaren met...
Ik wil graag iedereen helpen bij het goed en menswaardig sterven. Hiervoor hebben stervenden de rust en de ruimte nodig. Echter, in de laatste dagen gaat meestal de aandacht uit naar de emoties van de omstanders. Een afscheid is goed...
April 2020. Ik loop door het bos en kom een echtpaar op leeftijd tegen. Het bospaadje is te smal om anderhalve meter afstand te houden. Ze doen hun uiterste best om op afstand te blijven, wat niet echt lukt. Angst...
Vandaag hebben we geen contact en weet ze nauwelijks dat ik er ben. Vanuit mijn stoel naast het bed kijk ik naar het mij zo vertrouwde lichaam. Ze heeft de ogen gesloten en met haar rechterhand maakt ze kleine knijpbewegingen...
Joan Halifax is een Zenboeddhist met jarenlange ervaring in hospices in de Verenigde Staten. Ze schrijft boeken en geeft lezingen en retraites. Een van haar boeken draagt de titel: ‘Als sterven dichtbij komt’. Ditzelfde boek is ook verschenen als: ‘De...
Zijn korte broek is twee maten te groot. Zijn benen lijken wel stokjes. Hij sloft over de gang als een oude man. Zijn houvast is zijn rolstoel. Eenmaal in bed moet hij bijkomen van het stukje lopen. Hij ligt lichtjes...
Ze had iets gedaan dat haar vader afkeurde, al wist niemand meer wat dat geweest was. Maar haar vader had haar naar de steile rotsen langs de kust gesleurd en haar over de rand in zee geworpen. Daar hadden de...
In oktober 2019 startte ik met de Intensive ‘ Omgaan met sterven’ bij het Landelijk Expertisecentrum Sterven. “Waarom heb je voor déze opleiding gekozen?” vroegen mensen mij als ik ze vertelde dat ik zaterdag ‘naar school’ ging. Ik vroeg mezelf...
Nog een paar uur. Veel langer zal het niet zijn. Dan is ze dood. Wat doe je in de laatste uren dat je lief nog leeft? Wat doe je in de laatste uren dat ze nog levend, nou ja ze...
Er was ooit een tijd dat mensen doodgingen aan ouderdom. ‘Died of old age’. Als iemand een bepaalde leeftijdsgrens was gepasseerd werd de dood, als einde van het leven, verwacht en in veel gevallen zelfs verwelkomd. Het menselijk lichaam heeft,...