Aanwezig zijn, hoe doe je dat bij iemand die stervende is? Dit was voor mij een belangrijke vraag gedurende de opleiding tot stervensbegeleider van het Landelijk Expertisecentrum Sterven. Het antwoord heb ik gevonden in holding space. Maar wat doe je...
Ukediene Schulp is vrijwilliger bij VPTZ Gooi en Vechtstreek. Ze vertelt over haar inzet voor Esther (53) die na 40 jaar anorexia besloot het euthanasietraject aan te gaan. “Ik vind het belangrijk dat ze bij mij haar verhaal kwijt kan....
In alle beschavingen en culturen heeft de mens behoefte aan vormgeven. Overal ter wereld zien we patronen, versieringen in hout, steen of textiel. Brunelleschi, een wijsgeer uit de 15e eeuw, zei al ‘dat het lijnenspel, zichtbaar gemaakte tekens zijn van...
Als ik les geef aan medische studenten die meelopen in het hospice hoor ik vaak dat ze bang zijn om ‘het verkeerde te zeggen’. Getraind in het stellen van medische vragen, gericht op het achterhalen van de oorzaak of het...
Er gebeurt veel met een mens en zijn omgeving als hij of zij te horen heeft gekregen: 'U gaat aan deze ziekte sterven.' Op dat moment kom je als patiënt terecht in een levensfase die palliatief genoemd wordt. Het schrikt...
‘Leven in termijnen’ is geschreven door Waheeda Shadood. Zij kreeg de diagnose uitgezaaide kanker en hoorde dat zij ongeneeslijk ziek was. Statistisch gezien, had ze nog dertig maanden te leven. Ze beschrijft openhartig haar bezoeken aan de huisarts, de kliniek...
In onze multiculturele samenleving is het vermogen van zorgverleners om over culturele grenzen heen te communiceren van onschatbare waarde. In de ruimte tussen woorden liggen culturele waarden en diepe menselijke emoties verborgen. Het is onze verantwoordelijkheid om deze te herkennen...
Er valt veel te zeggen over de stervenscultuur in Nederland. Maar nog veel meer over de stervenscultuur elders in de wereld. Hoe gaan andere culturen en tradities met het onvermijdelijke sterven om? Uiteindelijk moet iedereen afscheid nemen van het leven....
Het is geen nieuwsfeit dat wij steeds langer leven. Daarnaast is religie een steeds minder grote rol gaan spelen in het leven van veel mensen. Het maakt dat Nederlanders meer en meer de regie over het eigen levenseinde wensen. Het...
Volkskrantlezers hebben wellicht al eerder kennisgemaakt met de interviews van redacteur zingeving Fokke Obbema. De 41 interviews in het boek Stervelingen zijn namelijk tussen oktober 2022 en juli 2023 gepubliceerd in de Volkskrant. Na een hartstilstand met angstige momenten en...