Verlangen naar de zee
‘Als je een schip wil bouwen, roep dan geen mannen en vrouwen bij elkaar om hen bevelen te geven, om ze elk detail uit te leggen, om ze te vertellen waar ze alles kunnen vinden. In plaats daarvan, leer ze verlangen naar de enorme, eindeloze zee.’
Antoine de Saint Exupéry
Karin Brandt, beeldend begeleider in de laatste levensfase, schept de ruimte om met beeldend materiaal vorm te geven aan ‘verlangen naar de zee’ in de laatste levensfase. Verlangen om iets te uiten, maar wat? Maar hoe? Verlangen dat soms diep verborgen ligt, onder opvattingen over mooi en lelijk, of ‘knutselen’ als iets voor kinderen.
Het vraagt aandacht om de waarde van Beeldende Begeleiding te begrijpen, omdat in onze cultuur creatieve expressie een beetje op afstand wordt gehouden. Van die afstand lijkt het Beeldend Begeleiden niet meer dan ‘details uitleggen’ en ‘vertellen waar je alles kunt vinden’. Of niet meer dan een prettige afleiding. Maar als je dichterbij durft te komen en durft te kijken naar wat er gebeurt, kun je zien waartoe het uitnodigt.
De meest persoonlijke uitdrukkingen krijgen gestalte. Van hoop en vrees, van zorg en verbinding, van verdriet en erkenning. Daarom noemt Karin het proces ‘toeleiding’. De materialen leiden je toe naar je verlangen. En dat krijgt ruimte om neer te dalen in een vorm. Het komt soms in woorden naar buiten tijdens het lakken van een doosje, het kneden van klei. Wat zo moeilijk zegbaar is recht in je gezicht, kan zacht landen als het op een briefje staat, opgevouwen in een zorgvuldig bekleed kistje. Een sleutelhanger kan met de kleindochter mee, want, zegt de opa: “Dan ben ik altijd bij haar als ze op de fiets zit”.
Het boek is waardevol om twee redenen: het biedt de verhalen en beelden die we nodig hebben om ons beter te kunnen voorstellen wat Beeldend Begeleiden is. De foto’s in het boek ondersteunen bij het lezen de bewustwording: hier gaat het om. Sporen van de zee in het zand, water over stenen. Een horizon.
En het geeft de praktische, organisatorische en financiële voorwaarden om Beeldend Begeleiden in een zorgorganisatie te verankeren. Met duidelijke competentiebeschrijvingen, aanwijzingen en een stappenplan. Daarmee kunnen zorgverleners meteen beginnen om ook in hun organisatie het verlangen naar de zee ruim baan te geven.
Karin Brandt: Beeldende Begeleiding in de laatste levensfase. Als woorden tekort schieten.
Bezoek voor het werk van Karin Brandt haar website.