‘Het stemt me trots, ook namens Tonio, dat u “ons” boek met zoveel betrokkenheid gelezen heeft, en mij daarvan verslag doet. Uw brief lezend weet ik weer waarom ik zoveel noodzaak voelde om mijn requiem te schrijven. Ik wilde Tonio, nu hij er het zwijgen toe deed, een stem geven en hem nog zo lang mogelijk in leven houden. Bij lezers als u is hij in goede handen. ‘
Het is de eerste alinea van de met zijn typemachine getypte brief, anderhalf A4tje lang, voorzien van zijn met vulpen prachtig geschreven naam: Adri van der Heijden. Nog nooit had ik de behoefte gevoeld een auteur te schrijven nadat ik zijn boek las. Maar ik schreef:
‘Allereerst wil ik u complimenteren met uw prachtige requiemroman. Dat voelt wellicht als een dubieus compliment omdat u deze roman nooit van uw leven had willen schrijven. Toch een oprecht gemeend compliment. Hartverscheurend. U kent mij niet en ik ken u niet. Ik moet bekennen dat ik zelfs niets van uw eerdere, naar alle waarschijnlijkheid briljante, werk heb gelezen. Toch heb ik het gevoel dat ik, de dagen dat ik Tonio las en het boek nauwelijks weg kon leggen, even onder uw dak heb geleefd en een inkijkje mocht krijgen in uw huwelijk, uw gezin, uw leven. Een inkijkje dat soms pijnlijk intiem, ontroerend treffend maar bovenal waarachtig was en van sublieme observaties getuigt. […]’
Als oud hospicecoördinator weet ik dat als mensen hun sterven naderen zij geneigd zijn de balans van hun leven op te maken met als doel zielenrust. Een enkel bewust mens doet dat eerder al dan niet daartoe aangezet door een grote crisis in zijn leven. Ik schreef:
‘Ik was geraakt door de indrukwekkende wijze waarop u nietsontziend, bijna meedogenloos, de balans op maakt van het geleefde leven als vader en echtgenoot tot dusverre. Ik wens u toe dat de balans, die zo hevig uitgeschoten is na het ingrijpende verlies van uw zoon Tonio, op den duur, beetje bij beetje in evenwicht mag komen en dat het, op een dag tot zielenrust mag leiden. Voor u beiden. Voor u drieën.’
Hij eindigt zijn brief aan mij als volgt: ‘We beperken het rinkelen van de flessen tot vrijdagavond, en praten dan bewust over Tonio: herinneringen die nog niet eerder ter sprake kwamen, en hoe ik over enkele jaren opnieuw over hem zal gaan schrijven, en in wat voor vorm. Soms ook, als we zwijgend naast elkaar zitten, rijst zijn aanwezigheid als vanzelf tussen ons op. Dan hervatten we het gesprek, en praten we met z’n drieën. Ik dank u, ook namens Mirjam, voor een warme betrokken brief. Zulke woorden houden ons op de been’.
En nu is daar dan de verfilming van het boek door Paula van der Oest. Op 22 september al in enkele bioscopen te zien omdat films die mee willen dingen voor een Oscar voor 1 oktober in de bioscoop moet draaien. Vervolgens zal vanaf 13 oktober de film voor het grote publiek in de Nederlandse bioscopen te zien zijn. Ik kan niet wachten. De trailer laat een intense, aangrijpende film zien, dicht op de huid geschreven en gespeeld, met prachtige rollen van Pierre Bokma als Adri van der Heyden en Rifka Lodeizen als Mirjam Rotenstreich.
Zie hier de Trailer.