Wat hebben stervenden nodig? Wat hebben wij nodig wanneer wij sterven?
Als antwoord op de vraag bij welke innerlijke houding vanuit de omgeving de stervende mens gebaat is, deelt zij met ons haar theorie ‘V.E.R.T.R.O.U.W.E.N.’. Deze is ontstaan uit haar visie op en ervaring uit de hospicepraktijk en bestaat uit tien steekwoorden. Vandaag gaat het over uithouden.
‘Alle betrokkenen moeten het stervensproces zien uit te houden met elkaar. Allereerst natuurlijk degene die het leven moet gaan loslaten, maar ook voor de familie en andere omstanders is het heel moeilijk om te zien hoe hun dierbare verandert, hulpeloos en kwetsbaar wordt. Soms is het nauwelijks meer om aan te zien. Waarom laat de dood zo lang op zich wachten? Moeten de pijn en het ongemak niet veel meer bestreden worden, desnoods zodanig dat we het sterven bespoedigen?
Er zijn vele verhalen bekend van mensen die hebben ervaren dat hun dierbare op een heel bijzonder en soms zelfs onverwacht moment het leven liet. Alsof zij het zelf waren die op dat speciale moment hun leven los konden laten. Om daarop te kunnen wachten, vraagt heel veel van de naasten. ‘Is er misschien iets waardoor het leven nog niet losgelaten wordt?’, kan een vraag zijn die opkomt als de periode van uithouden bezig is.
Achteraf wordt die intensieve periode van dagen en soms zelfs weken, als waardevoller ervaren dan ooit gedacht.’
Volgende week kunt u lezen wat Ruth te zeggen heeft over ‘wensen’ in de zorg voor stervenden.
Ruth Cooiman is een regulier opgeleide verpleegkundige in de zorg voor stervenden, die verpleegkundige antroposofische zorg is geworden door opleidingen te doen waarbij zij leerde de Uitwendige Therapie in het verplegen te betrekken.