Als antwoord op de vraag bij welke innerlijke houding vanuit de omgeving de stervende mens gebaat is, deelt zij met ons haar theorie ‘V.E.R.T.R.O.U.W.E.N.’. Deze is ontstaan uit haar visie op en ervaring uit de hospicepraktijk en bestaat uit tien steekwoorden. Vandaag gaat het over eigenheid.
‘Leven doe je op je eigen manier, sterven ook’, is natuurlijk zo waar als het maar zijn kan. Waaraan is iemand gewend, wat zijn de gewoontes van de cultuur waarin men is opgegroeid, hoe ga je met iemands intimiteit om? Dat zijn factoren waarmee juist ook de verpleegkundige rekening moet houden bij de uitoefening van het beroep. Steeds opnieuw dient zij zich te realiseren wat het betekent om het vertrouwen te krijgen van de zieke als men zich letterlijk bloot moet geven.
De wasbeurt wordt aangepast aan de toestand van de zieke. Aan het water wordt een badmelk toegevoegd zodat er maar één handeling van wassen is. Als er zorgvuldig gewerkt wordt, dat wil zeggen, zodanig dat het de zieke zo weinig mogelijk belast, kan het een goede ervaring zijn om opgefrist te worden. We merken dan dat water veel meer doet dan alleen schoonmaken. Het wast met de transpiratie ook de moeiten weg. Naast verfrissing van het gehele lichaam verdient de mond extra aandacht. Door de medicijnen, het gebrek aan eetlust en de verminderde conditie is de mond vaak droog en pijnlijk. Mondaandoeningen vormen dan ook op drie gebieden een belemmering: die van comfort, voeding en communicatie. In het laatste stadium kan de familie geleerd worden hoe de mondhygiëne wordt toegepast.
Na het overlijden wordt aan het lichaam de laatste zorg gegeven: het lichaam wordt werkelijk met aandacht afgelegd. Ook bij deze handeling kan aan de familieleden gevraagd worden of zij willen helpen. Het is een daad van de grootste ontroering. Nadat de overledene is opgebaard in een mooie, rustige omgeving waar de eigen spullen uit het voorbije leven een plek hebben gekregen, kan er gewaakt worden. In onze multiculturele samenleving zien we vele manieren om met dat laatste stuk van het sterven om te gaan.’
Volgende week kunt u lezen wat Ruth te zeggen heeft over nabijheid in de zorg voor stervenden.
Ruth Cooiman is een regulier opgeleide verpleegkundige in de zorg voor stervenden, die verpleegkundige antroposofische zorg is geworden door opleidingen te doen waarbij zij leerde de Uitwendige Therapie in het verplegen te betrekken.