Academie

Ineke (Koedam) Visser

Ineke hield zich in de afgelopen 20 jaar bezig met sterven. Zij zat aan het sterfbed, nam waar hoe het stervensproces zich voltrekt en leerde van de stervende mens. Haar ruime ervaring in de zorg voor stervenden en hun naasten leidde tot een steeds groter aanbod aan scholing voor werkers in de terminale zorg. In 2009-2011 voerde zij namens de vooraanstaande neuropsychiater Peter Fenwick (UK) onderzoek uit naar ‘end-of-life-expierences’. Ineke is een veelgevraagd spreker en schrijft over sterven, het stervensproces en orgaandonatie.

‘Ik word geïnspireerd door het leven zelf dat me keer op keer aanzet het leven te omarmen met alle hoogte- en dieptepunten, met alle teleurstelling en succes. Vanuit mijn ervaring en achtergrond wil ik dienstbaar zijn aan het stervensproces en een bijdrage leveren aan verruiming van bewustzijn rondom sterven en dood’.

Simone de Kuyper

Na een verlieservaring in haar naaste omgeving besloot Simone om in een hospice te gaan werken. Zeven jaar was zij coördinator in Hospice de Vier Vogels in Rotterdam. Het werd een leerzame periode en verdiepende levenservaring. Het scheppen van een rustige en ondersteunende omgeving voor de stervenden en hun families vormde het grootste deel van het werk. Hiervoor woonde zij een aantal jaren met haar gezin in het Verre Oosten en West Afrika. De ontmoeting met andere culturen en haar opleidingen op het gebied van psychologie en in de Taoïstische traditie geven een ruime blik en een flinke dosis mensenkennis.

‘Inzicht in het stervensproces en de dood brengt ons bij onze menselijkheid en alle facetten van het leven. Een bedding vormen waarin het mogelijk wordt dit inzicht te vergroten, is iets waar ik me graag mee bezig houd. Een bedding, met een helend klimaat waar ontwikkeling en groei kan plaatsvinden en ons bewustzijn zich verruimt. Het daarna ook praktisch maken in ons dagelijks leven is de kunst, die ons leven zo kan verrijken.’

Marian van der Veen

Na een studie psychologie werd Marian in 2006 actief voor een hospice. Geïnspireerd door deze ervaringen startte ze een praktijk voor rituele begeleiding bij afscheid en leidde groepen op bij Het Moment, nu onderdeel van Docendo. Daarnaast gaf ze gastcolleges en nascholing bij de Academie Integrale Menswetenschappen SPSO en op dit moment bij Academie voor Geesteswetenschappen. Nog altijd is zij actief voor een hospice waar ze levenseinde rituelen uitvoert en vrijwilligers opleidt. Marian deelde haar ervaringen met levenseinde rituelen in de publicatie ‘Ontstollend steen’ dat tot stand kwam in samenwerking met de Universiteit van Humanistiek en de VPTZ (overkoepelende organisatie voor Vrijwilliger Palliatieve Terminale Zorg).

‘Het verwondert mij steeds weer hoe iedere stervende een eigen vaak eenzame innerlijke reis maakt bij de afsluiting van het leven. Ik heb mogen ervaren hoe fijn het is om met persoonlijke rituelen deze reis mede richting te geven en eventueel te helpen met wat nog niet is opgeruimd of ingepakt. Zo dicht bij mogen zijn, brengt mijzelf naar de diepste essentie en de zin van mijn bestaan. Het heeft een ontwikkeling teweeg gebracht die nog steeds doorgaat.’

Jacomien Marinussen

Sinds de opleiding tot A verpleegkundige in 1980 is Jacomien geboeid en geïnteresseerd in het omgaan met sterven, lijden, verlies en rouw. Welke plaats heeft sterven in ons leven? Wat is onze houding naar het sterven? Wat betekent dat voor ons dagelijks leven? Hoe verhouden wij ons – als zorgverlener, als mens – tot onze eigen dood? Deze vragen houden haar bezig en geeft zij vorm in trainingen, gesprekken en ontmoetingen. In ieders leven is altijd lijden: dit accepteren en hierin meebewegen is voor Jacomien een thema. Jacomien heeft, na het volgen van de HBOV, jaren gewerkt als manager in de thuiszorg. Na opleidingen over sterven en rouw gevolgd te hebben, werkte zij ruim 10 jaar als coördinator in Hospice Het Clarahofje in Goes. Nu werkt zij als ZZP-er in sterven, verlies en rouw.

‘Mijn persoonlijke zoektocht naar wie ik ben en wat mijn werkelijke verlangen is, is voor mij verbonden met het mystieke stervensproces en de dood, zoals dat tot uitdrukking komt in de uitspraak van Kahlil Gibran:”Want leven en dood zijn één, zoals de rivier en de zee een zijn”. Het brengt mij bij het wezenlijke in mijn leven. Dit is geen gemakkelijk proces want het confronteert mij met mijn angsten, mijn verdriet, mijn pijn. Hier de verbinding mee aangaan en van hieruit de verbinding zoeken met de ander is voor mij de essentie.’

Onze studenten aan het woord

Anna Lannoye: ‘Naast de lesdagen die ik erg mooi en leerzaam vond heb ik ook veel plezier beleefd aan het lezen van boeken rondom dit thema. Er ging een wereld voor mij open. Ik werd echter vooral gelukkig van de gewijde sfeer die door Ineke en Simone, de docenten, werd gecreëerd tijdens de lesdagen; een sfeer van stilte, rust en onverdeelde aandacht waarmee ze eigenlijk vanaf dag 1 ons voorleefden hoe wij, deelnemers, zelf aanwezig kunnen zijn bij het sterfbed.’

Winde Hendrickx: De rust die bij Ineke en Simon aanwezig is, zo verschillend van elkaar en toch ook weer niet. Zij waren een bedding, getuigen van ons leerproces en een mooi klankbord. Dat zij erin slaagden die veilige bedding er steeds te laten zijn, daar heb ik veel respect voor. Ik hoop dat Ineke en Simone nog veel mensen mogen verrijken met deze mooie opleiding opdat we met steeds meer mensen terug kunnen naar hoe we het leven in zijn geheel kunnen aannemen.

Petra de Kruijk: Ik wil mijn diepe waardering en dankbaarheid uitspreken voor de steun en begeleiding van Ineke en Simone over de afgelopen maanden. Jullie warmte en vriendelijkheid hebben voor mij een veilige en ondersteunde omgeving gecreëerd waarin ik mij kon ontplooien. De kennis die ik heb opgedaan van Simone en Ineke zal een onschatbare bron van begeleiding en inspiratie zijn in mijn verdere reis als stervensbegeleider. Mijn dank daarvoor is groot.