Wonderbaarlijk
Het is een Oosterse wijsheid die ons vertelt hoe wonderbaarlijk het toch is dat mensen om ons heen kunnen sterven terwijl we maar niet kunnen geloven dat dit ook ons zal overkomen.
Toch is het zo dat in Nederland iedere dag gemiddeld 375 mensen sterven en dat betekent dat er in ons land jaarlijks ruim 135.000 mensen overlijden. Een veelvoud aan naasten en zorgverleners krijgt daarmee te maken. Van alle sterfbedden, na ziekte of ouderdom, sterven de meeste Nederlanders op een gewone manier. Door de aandacht die de media besteden aan euthanasie, zou de gedachte kunnen ontstaan dat elk sterven gepaard gaat met ondraaglijk en uitzichtloos lijden. Dat is echter niet het geval. Helaas wordt er maar weinig aandacht besteed aan het gewone sterven waardoor er veel onbekendheid is met collectieve angst tot gevolg.
Wonderbaarlijker nog dan onze eigen ontkenning, is het stervensproces zelf. Dat is uniek en heel persoonlijk en toch ook universeel. Sterven is een autonoom proces. Het gebeurt aan ons en het voltrekt zich op een manier die van heel zichtbaar en merkbaar steeds subtieler en verfijnder wordt. Zo verfijnd dat de subtiele bewustzijnservaringen die mensen kunnen hebben, in het zicht van de naderende dood, ons bewust maken van het feit dat sterven een wonderbaarlijk proces is dat raakt aan het mysterie. In de afgelopen jaren waarin ik mij intensief bezig hield met sterven, leerde ik dat als wij het proces van sterven kunnen respecteren zoals zich dat voltrekt, er wezenlijk betekenis is te vinden in deze overgang.
Sterven is een diep menselijke ervaring, die evenals geboren worden, bij het leven hoort. Iedereen die een sterfbed van dichtbij heeft meegemaakt, weet wat een intense ervaring het is om ons, in wederzijdse nabijheid, te begeven op de drempel in de overgang naar een andere vorm van bestaan. Een vorm die wij ‘dood’ noemen.
Het aardse leven, en alles wat ons leven vertegenwoordigde, los te laten is misschien wel de grootste opgave in ons leven. Het kan een strijd zijn en ook voor naasten een ware worsteling. En je zult maar iemand, die jij zo lief had, moeten missen. Laten we noch het stervensproces mooier maken noch de pijn en het gemis bagatelliseren.
In DREMPEL nemen wij u mee in de betekenisvolle ervaringen voor, tijdens en na het sterven. Ter bemoediging en bekrachtiging in dit wonderbaarlijke gebeuren dat zich grotendeels innerlijk afspeelt. Wanneer wij het weten uit te houden in het niet-weten, zullen we ons kunnen openen voor het nieuwe. Het nieuwe dat zich in het verborgene van deze overgang schuil houdt en waar ieders verlangen, dwars door de angst heen, naar uitgaat.
Moge u, welke keuzes u ook maakt, zich zachtmoedig gesteund weten met de verhalen en ervaringen in DREMPEL zodat angst voor sterven kan plaatsmaken voor hoop, heling en vertrouwen.
Dat is wat ik u toewens!
Ineke Koedam