‘Een mens is wie hij of zij is dankzij de ander’, zei Rudolf Steiner. Dat vind ik ware woorden, we beleven onszelf dankzij de ander. Vanaf onze kiem tot menswording hebben we anderen – een vader en een moeder – nodig om tot verschijning in deze wereld te komen. Bij geboorte roept onze hulpeloosheid op tot zorgen voor het kwetsbare. Het zoeken naar de tepel om melk te krijgen van de moeder, het eerste hapje dat iedere vader zijn kleintje geven wil, het kleine handje in de warme, grote hand. Het kind dat aan de hand van nabootsen aan het leven leert, de taalvaardigheid zich eigen maakt door de moedertaal te spreken en het zelf denken als een ‘ik’, een individu, kunnen we al voordat we drie jaar zijn.
Zo breidt onze kring van mensen die ons tot voorbeeld zijn, zich uit. We trekken ons aan onze omgeving op tot we zelfstandige volwassenen zijn. Maar elkaar blijven we altijd nodig hebben. Je kunt niet jezelf zijn als er geen ander is. Zo zijn wij mens op deze wereld.
Lucebert zegt in zijn gedicht: De zeer oude zingt: dat ‘alles van waarde weerloos is, wordt van aanraakbaarheid rijk en aan alles gelijk’. In deze coronavirustijd willen we juist leren elkaar niet aan te raken om besmetting te voorkomen. Maar hoe zorgen we dan voor elkaar? Met beschermende middelen kunnen we elkaar gelukkig toch helpen, al blijft het behelpen. We staan voor de vraag hoe we op afstand elkaar toch nabij kunnen zijn.
Voor ons allen is het fijn om zelfstandig te zijn maar wat als er zich een ziekte voordoet? Wie zorgt voor wie, als het onheil je treft? Als we door ziekte en zwakte, aan het eind van ons leven, opnieuw kwetsbaar en soms ook hulpeloos zijn? Dan is het toch weer de ander die ons helpen kan. We geven onze autonomie prijs als we met geopende handen weer durven vertrouwen dat er voor ons gezorgd wordt. Dat de ander je rustig maken kan, de pijn wil verlichten, je bed wil verschonen, je aanraken kan. Het beleven van de tastzin, ons grootste zintuigorgaan, geeft een gevoel van veiligheid als het door warme, liefdevolle handen van de ander wordt aangeraakt.
Het is dan ook mijn vurige wens dat we elkaar zo spoedig mogelijk weer werkelijk kunnen aanraken!