Ik wil het vandaag hebben over een opvallende en tegelijk ongemakkelijke ontwikkeling in onze zorgpraktijk: het groeiende aantal mensen dat sterft onder sedatie. Palliatieve sedatie, wel te verstaan: het bewust verlagen van het bewustzijn van een terminaal zieke patiënt die...
Artsen schrijven nog te vaak onnodige medicijnen voor aan terminale patiënten. Uit onderzoek van het Nederlands Instituut voor Onderzoek van de Gezondheidszorg (Nivel)[i] blijkt dat middelen als bloeddruk- of cholesterolverlagers vaak tot de laatste dagen worden gegeven, terwijl ze geen...
Ieder mens wordt geboren met een diepgeworteld verlangen naar de dood. Dat is de overtuiging die ik overhoud aan de leergang 'Omgaan met sterven' van het landelijk expertisecentrum sterven. De dood, dat is onze oorsprong Of dat verlangen nu manifest...
Al zolang ik me kan herinneren heb ik een voorliefde voor dystopische films en boeken, vaak in apocalyptische of post-apocalyptische omstandigheden. Ik ben geboeid door sferen van existentiële chaos en onzekerheid, en teruggeworpen worden op heel basale leefomstandigheden. Logischerwijs zie...
Tantra is nu zo’n 20 jaar een belangrijk onderdeel van mijn leven, zowel privé als qua werk. De afgelopen tijd heb ik onderzocht hoe ik mijn tantrische levenswijze zou kunnen combineren met stervensbegeleiding. Wat is tantra? Tantra is een lichaamsgericht...
Omdat we vergeten zijn te sterven “Omdat we vergeten zijn te sterven”. Deze woorden waren de aanleiding om de opleiding “Omgaan met Sterven” te volgen en vormden vervolgens de kern van mijn reis door de opleiding heen. Ik was op...
Een bevlogen boek door Annemaaike Serlier- van den Bergh en Stella Braam over het belang van bevestiging in het leven algemeen en in de laatste levensfase in het bijzonder. De schrijfster is klinisch psycholoog en zelf ongeneeslijk ziek. Zij heeft...
Eerlijk, met zelfinzicht en soms droge humor, vertelt Sarah Tarlow over haar leven als mantelzorger en over het verlies van haar partner. Mensen die te maken hebben of hebben gehad met iemand in hun naaste omgeving die een progressieve ziekte...
Beste dokter aan het sterfbed, benut de kennis van mede-zorgprofessionals Aandacht voor palliatieve zorg zal weinig soelaas bieden wanneer de dokter de autoriteit ís en blijft aan het sterfbed. Sterven is immers een diepmenselijke ervaring, een ervaring die veel meer...
Oh, give me a human death If the world should end tonight If its precincts should succumb to the sun’s holy light or a great rock halve it’s life, or it perish in man’s nuclear stupidity I would not leave...