Erwin J.O. Kompanje is als klinisch ethicus, wetenschapper, filosoof en publicist, al jarenlang verbonden aan de Intensive Care Volwassenen op het Erasmus MC. Hij schreef mee aan de end-to-life-richtlijn van de NVIC en heeft een heldere visie over het staken...
Zij was een patiënte met ernstige hartproblemen. Zij was toen een leeftijdgenote, wat het voor mij extra confronterend maakte. Zij ging voor harttransplantatie en zocht contact met mij als geestelijk raadsman in het ziekenhuis. Na een aantal gesprekken zei ze...
Deze zomer maakten we vanuit Praag een ‘Tour of Terezín Concentration Camp’. Dat is een groepsbusexcursie naar het Concentratiekamp Theresienstadt of Terezín. Als we uitstappen bij Terezín zien we meteen massagraven. Tussen een Davidsster aan de ene en een Kruis...
'Terwijl ik dus klaarwakker was en het tegen middernacht liep en ik naar onze minister op de radio luisterde, viel het mij op dat zij veelvuldig sprak over ‘waardigheid’ en ‘barmhartigheid’: mensen hebben recht op een ‘waardig’ levenseinde en de...
Declaration for Integrative, Evidence-Based, End-of-Life Care that Incorporates Nonlocal Consciousness Introduction In February 2014, a group of internationally known scientists from a variety of scientific fields (biology, neuroscience, psychology, medicine, psychiatry) participated in a summit on post-materialist science. Co-organized by...
In de afgelopen periode is er ontzettend veel gebeurd, gezegd, gediscussieerd, geschreven over de laatste levensfase. Mij is opgevallen dat in ons taalgebruik over de laatste levensfase een aantal interessante bochten is genomen: Waardigheid lijkt volledig synoniem geworden te zijn...
De kunst van het sterven Atul Gawande houdt een gloedvol pleidooi voor de kunst van het sterven. De geneeskunde is niet in staat stervende mensen goed bij te staan, stelt chirurg Atul Gawande in zijn boek ‘Sterfelijk zijn.’ ‘Mensen sterven...
Op 16 juni 2016 presenteerde Anne Goossensen tijdens haar inaugurele rede Naar de poëtica van de ander. De waarde van vrijwilligers in de palliatieve terminale zorg haar visie op onderzoek in de vorm van een drieluik: het zoeken naar de...
De term ‘ondraaglijk’ wordt nogal eens gebruikt om zeer ernstig lijden in de laatste levensfase te omschrijven. Het is een term waar veel gewicht aan wordt toegekend, ook in juridisch opzicht. ‘Ondraaglijk’ lijden roept associaties op met een absolute patstelling...
Angst en vrees Tot het midden van de 20e eeuw was de dood een geaccepteerd deel van het leven. De meeste mensen stierven thuis, binnen hun eigen gemeenschap. Dankzij de medische vooruitgang is er veel veranderd. We leven langer en...