Verhalen

Als ik de telefoon die avond aanneem, hoor ik aan haar zachte, dunne stem dat ze voelt dat ze achteruit gaat. De laatste weken ben ik wekelijks bij haar geweest om haar een ritmische inwrijving te geven, waar ze van...

Wanneer houdt het leven op en is iemand dood? Is dat op het moment dat het hart niet meer klopt, het bloed niet meer stroomt en de schouwarts de dood heeft vastgesteld? Maar hoe komt het dan dat hospicewerkers met...

De eerste keer dat ik in aanraking kwam met postmortale zorg was toen ik als leerling-verpleegkundige in 1992 in het ziekenhuis werkte. Ik weet het niet meer exact, maar ik schat dat ik in die tijd (ongeveer een jaar, ik...

Het oerbeeld van de behoefte aan waken bij een stervende vinden we in de evangeliën. Na het Avondmaal komt Christus met zijn leerlingen aan bij de Hof van Gethsemane en vraagt hen om daar te blijven, te waken en te...

Mohammed Bassime (1966-2015) Als Marokkaan ziet hij de dingen anders dan veel Nederlanders, merkte Mohammed Bassime (19-11-1966). “Mijn lot ligt niet in mijn handen of die van de artsen: mijn ziekte ligt in Gods handen.” Mirakels zijn mogelijk, van opgeven...

Islamitische patiënten krijgen op hun cultuur aangepaste aandacht in de zorg, schrijft verpleegkundige Maria Bakker. Behandeling wordt aangepast aan de cultuur. De beschuldiging van Denk dat bij niet Westerse migranten de stekker er eerder uitgetrokken wordt, doet haar pijn. In...

Steeds vaker krijgen huisartsen en andere zorgverleners te maken met oudere migranten die hun laatste levensdagen doormaken in Nederland. Zorgverleners ontdekken dan, soms door schade en schande, dat hun opvattingen over een goed levenseinde niet voor iedereen opgaan. Ook palliatieve...

Sander de Hosson is longarts in het Wilhelmina Ziekenhuis Assen. Hij is hoofdredacteur van Probleemgeoriënteerd denken in de palliatieve zorg en schrijft columns over het belang van goede kwaliteit van leven en sterven in de palliatieve fase. Sander is lid...

Bij het overlijden van Dick Bruna, 17 februari 2017 Een paar jaar geleden wilde  ik voor een zwangere vriendin een aardigheidje kopen. Had Dick Bruna niet ooit geschreven over Nijntje’s opa en oma? In een gerenommeerde boekhandel ga ik op...

Aanraken stelt gerust, geeft vertrouwen en leidt tot overgave. Zeker als mensen weerloos en kwetsbaar zijn. Omdat ze in de laatste periode van het leven zijn, zijn er zoveel tollende gedachten over hoe het allemaal zal gaan. Dan kan het...